In oktober 2024 start de nieuwe Post-hbo-opleiding Gemeentejuristen. Wij spraken Rogier van Dam, hoofddocent van deze nieuwe opleiding, over nut en noodzaak van deze nieuwe opleiding.
Gefeliciteerd met deze nieuwe opleiding!
“Dank je wel. De al lang bestaande Beroepsopleiding Gemeentejuristen krijgt er een zusje bij.”
Eerst even de basics: voor wie is deze opleiding bedoeld?
“De opleiding is vooral bedoeld voor hbo-juristen die recent zijn gestart bij een gemeente. Het doel is om hbo-juristen in korte tijd up-and-running te krijgen.”
Dus vooral algemeen bestuursrecht en gemeenterecht?
“Natuurlijk is er aandacht voor het ambachtelijke juridische handwerk. Maar we hebben goed gekeken waar in de praktijk behoefte aan is, en dat is echt meer.
Kort gezegd hebben we drie hoofdblokken. Ik som het even op:
‘De gemeente intern’: hoe is een gemeente georganiseerd, welke rollen vervullen (hbo-)juristen en welke interne relaties zijn daarbij relevant. Inclusief: hoe opereer je strategisch in een politiek/bestuurlijke context (communicatiestijlen)?
‘De gemeente extern’: met wie krijgen (hbo-)juristen extern te maken (onder meer burgers en rechtbank) en hoe kunnen zij die relaties vorm geven (over rolopvatting, mensbeelden en de ‘menselijke maat’)? Belangrijk hierbij is dat juristen zich goed bewust zijn van de rol en positie van de gemeente in de maatschappij: wat betekent de responsieve overheid in de praktijk? In dit blok wordt ook getraind op gespreks- en onderhandelingstechnieken en conflicthanteringsstijlen.
‘Aan het werk’: over de mogelijkheden van en de grenzen aan regelgeving en het nemen van besluiten (zowel de formele als de materiële aspecten).”
De opleiding beslaat 7 cursusdagen, verspreid over zo’n 4 maanden. Dat wordt dan een vol en zwaar programma?
“Intensief wordt het denk ik wel, ja. Maar we hebben er goed naar gekeken dat het programma behapbaar is en je dus niet na elke opleidingsdag helemaal uitgeput bent. Ten eerste hebben we gekozen voor afwisseling tussen kennisoverdracht en het trainen van vaardigheden. Slaapverwekkend wordt het dus zeker niet. Ten tweede is het programma ‘hybride’: deels fysiek op locatie en deels online. Eigenlijk willen we the best of both worlds. Online scheelt weer (reis)tijd, terwijl fysiek onderwijs je als deelnemer ook de kans biedt om razendsnel je eigen landelijke netwerk op te bouwen en ervaringen uit te wisselen.”
Er is al een Beroepsopleiding Gemeentejuristen. Is zo’n nieuwe opleiding dan wel nodig?
Daar hebben we het natuurlijk uitgebreid over gehad. De bestaande Beroepsopleiding Gemeentejuristen is een stuk zwaarder én meer geschikt voor gemeentejuristen die al een tijdje meedraaien. Die is dus gewoon minder geschikt voor beginnende juristen die een kickstart willen maken bij de gemeente. Ik verwacht dan ook dat de deelnemers van deze nieuwe opleiding met wat meer werkervaring op zak next level gaan en doorstromen naar de Beroepsopleiding Gemeentejuristen.
Duidelijk. Maar déze opleiding is gericht op hbo-juristen. Universitaire juristen mogen niet meedoen?
“Interessante vraag. Ik ken beide werelden uit eigen ervaring en heb de opkomst, of zeg ‘emancipatie’, van de hbo-jurist meegemaakt. In 10-15 jaar tijd hebben hbo-juristen hun bestaansrecht wel bewezen. Zeker in het openbaar bestuur zie je dat hbo- en wo-juristen niet meer in gescheiden werelden leven en vooral sámen werken. Hoe die verhouding er in de toekomst uit zal zien weet ik natuurlijk niet, maar mijn inschatting is dat die groepen verder zullen integreren. Praktisch: ik denk dat er – juist door de vaardighedentrainingen in de opleiding – zeker ook wo-juristen zullen deelnemen. En natuurlijk zijn die gewoon welkom.”
En jij zelf? Dit is niet je eerste hoofddocentschap…
“Ja, dat klopt. Voor mij was vooral belangrijk dat ik mijn onderwijservaring – van hbo tot postacademisch onderwijs – meenam. Wat je niet zo expliciet terugziet in het programma, maar waar ik wel trots op ben, is de modulaire opbouw en de flexibiliteit die dat biedt: als de eisen in de praktijk veranderen, kunnen we razendsnel het programma aanpassen. In die zin is het een echte beroepsopleiding geworden.”
De Post-hbo-opleiding Gemeentejuristen start in oktober 2024. Meer informatie
