In de Beroepsopleiding Gemeentejuristen krijg je onderwijs van specialisten. Het is een brede opleiding. Tegelijkertijd ga je ook de diepte in met de doorkijk die continu geboden wordt, en met de adviesvaardigheden die een rode draad vormen door het programma. Docent Geerten Boogaard vertelt over de integrale adviesrol van gemeentejuristen die centraal staat in de opleiding.
“Als gemeentejurist werk je in een algemene juridische adviesrol, maar voor de invulling daarvan is op de universiteit weinig aandacht. Daarvoor heb je aanvullende scholing nodig. De Beroepsopleiding Gemeentejuristen biedt die. Je kunt daarin ook eigen casuïstiek inbrengen. Daardoor doe je op een veel relevantere manier kennis op dan tijdens je rechtenstudie, die meer is gericht op togaberoepen. Juristen die vanuit een togaberoep bij de gemeente komen werken, zijn vaak ook verbaasd dat ze geen dossiers meer afhandelen, maar in algemene zin het bestuur in een organisatie moeten adviseren. Dat is echt een andere rol dan die van advocaat. Je kunt investeren in het ontwikkelen van die generieke advieskwaliteit door een opleiding te volgen waarin de verschillende algemene kennisgebieden van de gemeentejurist aan bod komen.”
“In de Beroepsopleiding Gemeentejuristen krijg je onderwijs van specialisten. Het opnieuw opdoen van die juridische kennis, maar nu gecombineerd met je eigen praktijkervaring, is van grote waarde. Je gaat meer algemene lijnen zien en je bekijkt vraagstukken vanuit verschillende perspectieven. Daardoor kun je breder adviseren. Ook is in de opleiding veel aandacht voor vaardigheden. Je leert om te signaleren waar in het proces problemen kunnen ontstaan. Dat is de integrale benadering van de adviesrol. Als je vanuit een deelgebied adviseur bent, dan kun je een vraag maar beperkt beantwoorden. Voor een gemeentejurist is het juist van belang om aan te kunnen geven of het verstandig is om link- of rechtsom te gaan en waarmee het bestuur verder rekening moet houden. Bij veel gemeenten werken juristen vanuit shared service centers. Toch verwachten gemeenten vaak dat hun juristen specialisten zijn en leggen ze heel specifieke vragen voor. Dat is geen realistische verwachting. Als gemeentejurist moet je potentiële problemen signaleren en die tijdig uit laten zoeken. Daarvoor roep je dan wel de hulp in van specialisten.”
“Een klassiek geschoolde jurist is opgeleid in het oplossen van casuïstiek. Daardoor kan die snel vaststellen welke norm van toepassing is, welke relevante feiten een rol spelen en welke conclusie daaruit getrokken kan worden. Dat zijn waardevolle vaardigheden, zeker als je die combineert met de vaardigheden van een gemeentejurist waarin je de vraagstukken vanuit een breed perspectief benadert. Het is niet voor niets dat René Verhulst, burgemeester van Ede en voorzitter van de Stichting Beroepsopleiding Gemeentejuristen, heeft gezegd dat juristen die zijn omgeschoold van een togaberoep naar de rol van allround gemeenteadviseur, de beste projectleiders zijn die je je maar kunt voorstellen.”
“De Beroepsopleiding Gemeentejuristen is breed. Tegelijkertijd ga je ook de diepte in door de doorkijk die continu geboden wordt, maar ook door de adviesvaardigheden die een rode draad vormen door het programma. Je leert bijvoorbeeld te adviseren in een situatie waarin je vindt dat iets niet kan, terwijl je daarvoor geen harde argumenten hebt. Of de situatie waarin de wethouder een helder advies wil, maar er nog veel onduidelijk is. Als je weet dat er een kans bestaat dat het misgaat, dan is het slim om te adviseren op een moment waarop de gemeente nog zo min mogelijk risico loopt. Als je bijvoorbeeld kunt adviseren om niet aan te besteden, dan heb je niet te maken met alle aanbestedingsnormen. Dan kom je ook niet toe aan de vraag of iets volgens het aanbestedingsrecht is toegestaan. Een allround gemeentejurist kan op die manier adviseren, omdat die de grote lijnen ziet. Dat maakt de gemeentejurist zo waardevol.”
Geerten Boogaard is docent bij de Beroepsopleiding Gemeentejuristen en hoogleraar Decentrale Overheden (Thorbeckeleerstoel) bij de Universiteit Leiden.
